na czysto
-
pod parkiet czy pod parkietem?30.01.200330.01.2003Czy niepoprawne jest zdanie: „Gdy podłoże jest nierówne, trzeba ułożyć pod parkiet specjalną masę wyrównującą”? Redakcyjny spór rozgorzał wokół kwestii, czy sformułowanie pod parkiet (według polonistów będące branżowym żargonem) nie powinno być zastąpione sformułowaniem pod parkietem. Nie czuję niepoprawności pierwszego sformułowania, przeszkadza mi natomiast drugie, gdyż nieco inaczej odbieram jego znaczenie. Wydaje mi się, że pod parkietem można coś ułożyć (oczywiście czysto teoretycznie), kiedy on już jest, tymczasem tu chodzi oczywiście o ułożenie czegoś pod parkiet, zanim ten zostanie ułożony.
-
pourywane -śmy29.10.200729.10.2007Dzień dobry, mam pytanie.
W popularnej niegdyś serii westernów Wiesława Wernica o przygodach Karola Gordona i doktora Jana autor konsekwentnie stosował taką pisownię: „Zgasiliśmy ognisko, zalali je wodą, po czym wskoczyli na konie i pocwałowali w prerię”. Nigdzie indziej nie spotkałem tak zbudowanych zdań, z „pourywanymi” -śmy. Czy to aby na pewno poprawne? Wydaje mi się, że to jakaś nieco archaiczna pisownia.
Andrzej Nowakowski -
preskryptywizm i deskryptywizm4.01.20154.01.2015Szanowni Państwo!
Jakie są Państwa poglądy na cały konflikt preskryptywistów i deskryptywistów? Zauważyłem, że większość językoznawców przychyla się do deskryptywizmu, natomiast zdecydowana większość filologów upiera się przy preskryptywizmie (chociaż wolałbym napisać: preskryptywiźmie!). Z jednej strony poradnia językowa to urzeczywistniony puryzm, z drugiej strony odczuwam Państwa miłość do młodych tworów języka. I bardzo proszę usunąć limit znaków, nie umiem się wysłowić!
-
radio18.07.200318.07.2003Dzień dobry!
Mam pytanie w kwestii czysto formalnej. Otóż znowu to nieszczęsne słowo, które kiedyś było nieodmienne i był przynajmniej z nim porządek, a teraz od pewnego czasu jest, zgodnie z obowiązującym kanonem języka polskiego, odmieniane – chodzi mianowicie o wyraz radio. W związku z tym mam pewną drażniącą kwestię do rozpatrzenia: czy wyraz ten odmienia się przez wszystkie przypadki, tzn. konkretnie czy narzędnik l. poj. brzmi z radiem? I jednocześnie do tego jeszcze drugie podpytanie: czy również poprawną formą narzędnika l. poj. będzie: z radio?
Z góry dziękuję.
Pozdrawiam!
Z poważaniem,
Jarosław Dykrzak -
redaktor naczelna22.10.201522.10.2015Szanowni Państwo,
piszę, ponieważ chciałam zapytać o formę redaktor naczelna. Czytałam Państwa porady à propos tej formy, ale ciągle mam wątpliwości. Jeśli akceptujemy taką formę, jak ją odmieniać (redaktora naczelnej, redaktorzy naczelne etc.? )? Czy warto łączyć rzeczownik i przymiotnik, skoro nie zgadzają się pod względem rodzaju? Poza tym, często w gazetach, w których używa się formy redaktor naczelna, widzę formy żeńskie typu: ministra, żołnierka, psycholożka lub odwrotnie – sekretarz. -
samochód Opel Corsa6.05.20036.05.2003Szanowni Państwo,
Nie mogę znaleźć w udzielonych odpowiedziach rozwiązania następującego problemu. Które z następujących zdań będzie poprawne w oficjalnym języku pisanym (zdania są czysto hipotetyczne)?
1. Zakład produkuje części do Opla Corsy.
2. Zakład produkuje części do samochodu Opel Corsa.
3. Zakład produkuje części do samochodu Opla Corsy.
Innymi słowy, czy poprawne jest używanie formy samochód Opel, a jeżeli tak, to czy drugi człon powinien się wówczas odmieniać przez przypadki? („Jeżdżę samochodem Honda” czy „Jeżdżę samochodem Hondą”?, bo w tym przypadku zdanie „Jeżdżę Hondą” może być bez kontekstu niejasne – Honda robi również motocykle).
Dziękuję uprzejmie.
-
stere(o)obiektyw30.04.201130.04.2011Czy słowo stereobiektyw nie powinno mieć postaci stereoobiektyw? W przypadku innych cząstek mamy mikroorganizm, pseudoodwagę, ciemnooliwkowy, akustooptykę… Nie znajduję innego przykładu, w którym „uciekłoby” to o.
-
szukanie w korpusie19.06.200619.06.2006Dzień dobry!
Jakie są formy wyrazowe od leksemu wolność? Bardzo prosiłbym o podanie mi pełnej listy. Jeśli chcę uzyskać najpełniejszą konkordancję dla leksemu wolność w KJP PWN, jak należy go wpisać, czy np. wolno* wystarczy? -
Tak mi się zeszło22.04.201522.04.2015Szanowny Panie Profesorze,
czy poprawna jest forma wypowiedzi „Tak mi się zeszło”? -
topliwny czy topliwy?23.10.200623.10.2006W firmie, gdzie pracuję, budowane są piece szklarskie. Każdy piec dzielony jest na części, a raczej strefy, gdzie następują etapy przemiany zasypanych komponentów w gotową masę szklaną. Strefę pieca, w której następuje topienie zasypanego zestawu szklarskiego, nazywamy częścią topliwną. Moje pytanie brzmi: czy jest to prawidłowa forma? Proszę o wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Zbigniew Barzyk